Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan “AzInTelecom” MMC-nin nümayəndələri Azərbaycan və Rusiya paytaxtlarında paralel olaraq canlı bağlantı formatında keçirilən “MOSKVA – BAKI: informasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq” biznes konfransında iştirak ediblər.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" xəbər verir ki, tədbirin keçirilməsində məqsəd Azərbaycan və Rusiyanın informasiya texnologiyaları sahəsində innovasiyaların inkişafı üçün birgə addımlar atmaq olub. Hər iki ölkədə fəaliyyət göstərən şirkətlər və təşkilatlar arasında innovasiya və yüksək texnologiyalar sahəsində əməkdaşlığın inkişafına həsr olunan konfransda rəsmi nümayəndələr, eləcə də texnologiya və ticarət sahəsi üzrə strateji şirkətlərin rəhbərləri iştirak ediblər.

Konfrans zamanı “AzInTelecom”un Kommersiya departamentinin Məhsul və xidmətlər şöbəsinin müdiri Fərrux Fərəcullayev şirkətin təqdim etdiyi rəqəmsal həllər barəsində ətraflı məlumat verib. O, bildirib ki, “AzInTelecom”un hazırladığı rəqəmsal məhsullar vətəndaşların və təşkilatların həyata keçirdiyi proseslərin çevik və rahat formada icra edilməsini təmin edir. Həmçinin şirkətin tətbiq etdiyi müasir informasiya texnologiyaları və bulud həlləri Azərbaycanın dövlət strukturlarının və cəmiyyətin rəqəmsal transformasiyasını sürətləndirir.

F.Fərəcullayev qeyd edib ki, “AzInTelecom”un bir il əvvəl istifadəyə verdiyi SİMA mobil tətbiqini 300 mindən çox istifadəçi yükləyib: “Hazırda istifadə edilən həll vətəndaşlar üçün nəzərdə tutulan rəqəmsal imzadır. Yaxın müddətdə SİMA-nın fərdi sahibkarlar üçün həllinin də istifadəyə verilməsi planlaşdırılır. Növbəti mərhələdə isə hüquqi şəxslər və dövlət qurumları üçün SİMA rəqəmsal imza həllinin istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulur. SİMA həlli vasitəsilə Azərbaycana qanuni əsaslarla miqrasiya etmiş xarici vətəndaşlara da rəqəmsal imzanın verilməsi planlaşdırılır. Bu günə qədər SİMA yeni nəsil rəqəmsal imzanın 20-dən çox tərəfdaşı ilə bir neçə xidmətin inteqrasiyası yekunlaşıb. Hazırda 12-si dövlət qurumu olmaqla, ümumilikdə 80-dən çox müəssisənin SİMA rəqəmsal imza ilə inteqrasiyası davam etdirilir”.

F.Fərəcullayev, həmçinin SİMA brendi adı altında hazırlanan digər rəqəmsal məhsullar haqqında da məlumat verib. O, qeyd edib ki, SİMA rəqəmsal platforması çərçivəsində biometrik ödənişlər, biometrik giriş sistemi, rəqəmsal möhür və digər rəqəmsal məhsullar hazırlanır və plana uyğun olaraq cəmiyyətə təqdim ediləcək.

Daha sonra “AzInTelecom”un İnformasiya təhlükəsizliyi departamentinin şöbə müdiri Fərid İsmayılzadə şirkətin təqdim etdiyi rəqəmsal məhsul və xidmətlərin təhlükəsizliyi, məlumatların qorunması barədə məlumat verib.

Konfrans zamanı biznes və dövlət orqanlarının nümayəndələri bir sıra innovativ və əsas infrastruktur layihələri təqdim edib, maraqlı tərəfdaşlarla danışıqlar aparıb.

“Google”un “Chrome” brauzerində kodun kritik boşluq (“bug”) müəyyən edilib.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" xəbər verir ki, bu barədə problem haqqında protokoldan məlum olub.

Boşluq “Visuals” komponentində olub və artıq ləğv edilib.

Boşluq iki fərqli reytinq sisteminə görə “kritik” və “yüksək” kimi qiymətləndirilib və ictimaiyyətə açıqdır. Potensial pisniyyətli şəxs ondan brauzerdə ixtiyari kodu icra etmək üçün istifadə edə bilərdi.

Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidmətinin (XRİTDX) Zərərvericilərin Tətqiqi Laboratoriyası, müəssəsə və şirkətlərə bulud əsaslı sandbox platformalarından istifadə zamanı konfidensial və fərdi məlumatların mühafizəsini təmin etmək məqsədilə yoxlamaları qapalı analiz imkanlarına malik sistemlərdə aparmağı tövsiyə edir.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" xəbər verir ki, bu barədə XRİTDX məlumat yayıb.

Bildirilir ki, quruma özəl sandbox sistemlərinin təchiz edilərək qurulması vəsait tələb etdiyindən bir çox istifadəçilər bu kimi həllərin bulud versiyalarından, bir çox hallarda isə ödənişsiz versiyalarından istifadə edirlər. Fərdi istifadəçilərin şübhəli hesab etdikləri faylların zərərli olub-olmadığını təyin etmək məqsədilə onları internet vasitəsilə sözügedən sistemlərə göndərməsi və nəticə əldə etməsi üçün yaradılmış belə ödənişsiz sandbox sistemləri, göndərilən faylların məxfiliyini və ya konfidensiallığını qorumur. Belə ki, fərdi istifadəçilər üçün nəzərdə tutulmuş bucür ödənişsiz platformalar sistemə yüklənən istənilən faylı öz saytlarında yoxlanılmış fayl kimi qeyd etməklə dərc edir.

Bundan xəbərsiz olan, lakin daxil olmuş faylların təhlükəsizliyini yoxlamamaq üçün belə ödənişsiz xidmətlərdən istifadə edən bir çox müəssisə və bankların əməkdaşları konfidensial və fərdi məlumatları bilmədən ifşa etmiş olurlar.

Hazırda ölkəmizdə ən çox istifadə olunan ANY.RUN, Virustotal kimi ödənişsiz platformalarda bir sıra bank və müəssisələrə aid çox saylı konfidensial məlumatların - sənədlər, müqavilələr, maliyyə və mülkiyyət faylları, CV-lər, hesabatlar və s. dərc olunduğunun şahidi ola bilərik.

Belə platformaların fərdi qaydada istifadəsi kibergigiyena baxımından yoluxmanın qarşısının alınması məqsədilə çox təqdirəlayiq müsbət hal olsa da bank və müəssisələrin və istifadəçilərin həssas məlumatlarının hər kəsə əlçatan açıq şəkildə paylaşılması böyük risk daşıyır.

Bununla yanaşı bilmək lazımdır ki, bu kimi sistemlərə yüklənən fayllar bəzi platformalarda hər kəsə açıq şəkildə paylaşılmasa belə, yüklənmiş fayllar 3-cü şəxslərin informasiya sistemində toplanır. Sözügedən sistemdə baş verə biləcək hər hansı kiberhücum nəticəsində həssas məlumatlar sızdırıla və ya hakerlərin əlinə keçə bilər. Bunu nəzərə alaraq, belə xidmətlərdən istifadə edərkən yüklənəcək fayllardan həssas məlumatları silmək və ya gizlətmək üçün məlumatların redaksiyasını və anonimləşdirilməsini təmin etmək vacibdir. Bununla yanaşı müəssisə daxilində əməkdaşların məlumatların qorunması, məxfilik və informasiya təhlükəsizliyi baxımından məlumatlılığının artırılması məqsədilə mütəmadi olaraq əlavə maarifləndirici tədbirlərin həyata keçirilməsi müəssisə daxili kibergigiyenanın yüksəldilməsi baxımından əhəmiyyətlidir.

Xatırladaq ki, XRİTDX-nin Zərərvericilərin Tətqiqi Laboratoriyası hazırda yeni həll olan milli sandbox sisteminin hazırlanması üzərində çalışmalarını davam etdirir.

“Google” rəsmi hökumət proqramlarını müvafiq etiketlə işarələməyə başlayıb.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, tətbiqin rəsmi mənşəyini təsdiqləmək üçün yükləmə düyməsinin yanında “Government” və ya “Dövlət Qurumu” qeydinin olmasına diqqət edilməlidir.

Hazırda yenilik Avstraliya, Braziliya, Böyük Britaniya, Almaniya, Hindistan, İndoneziya, Kanada, Meksika, ABŞ, Fransa, Cənubi Koreya və Yaponiyada hökumət proqramları üçün işləkdir. Müvafiq işarəni NASA, FEMA, IRS2Go və başqalarının tətbiqlərində tapmaq olar.

Müasir dünyada gender bərabərliyinə can atmaq və müxtəlif sənaye sahələrində lider qadınların yetişdirilməsinə daha çox sərmayə qoymaq vacibdir.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" xəbər verir ki, bunu “Euronews”a müsahibəsində “Azərkosmos”un Strategiya və biznesin inkişafı departamentinin direktoru Natəvan Həsənova deyib.

“Azərkosmos”da işləməkdən çox qürur duyuram. Bu gün agentliyimiz 40-dan çox ölkədə 200-dən çox müştəriyə coğrafi məlumat və video xidmətləri göstərir. Bu xidmətlər ətraf mühitin idarə olunmasında, iqlim dəyişikliyinin təsirlərinin monitorinqində və dövlət siyasətinin formalaşdırılmasında kömək edir”, - o vurğulayıb.

Karyera yüksəlişindən danışan N.Həsənova cəmiyyətdə gender bərabərliyinin qorunmasının vacib olduğunu qeyd edib: “Azərkosmos”da çalışmağa başlayan zaman texniki menecer rolunun öhdəsindən uğurla gələn qadınlarla tanış oldum. Bu, mənə kişilərin üstünlük təşkil etdiyi bu sahədə uğurun əldə edilə biləcəyinə inandırdı”.

Qeyd edək ki, o, 10 nəfərlik komandaya rəhbərlik edir. Onun sözlərinə görə, bu, bərabərliyi və fikir plüralizmini təbliğ edir.

Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamları ilə Elmin Məmmədov və Şahin Babayev rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müavinləri təyin olunublar.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" ” xəbər verir ki, bu barədə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyayt Nazirliyi məlumat yayıb.

E.Məmmədov 1987-ci ildə anadan olub, 2005-2009-cu illərdə Bakı Dövlət Universitetində hüquqşünaslıq ixtisası üzrə bakalavr, 2009-2010-cu illərdə Almaniyanın Saarland Universitetində Avropa hüququ üzrə magistr təhsili alıb. O, 2011-2013-cü illərdə Ədliyyə Nazirliyinin Qanunvericilik Baş İdarəsində, 2013-2015-ci illərdə Nazirlər Kabineti Aparatının Beynəlxalq əməkdaşlıq şöbəsində, 2015-2021-ci illərdə Prezident Administrasiyasının Qanunvericilik və hüquq ekspertizası məsələləri şöbəsində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb, 2021-ci ildən bu təyinata qədər Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin Hüquq şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləyib.

Ş.Babayev 1988-ci ildə anadan olub, 2006-2010-cu illərdə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində İqtisadiyyatın hüquqi tənzimlənməsi ixtisası üzrə təhsil alıb, Beynəlxalq İmtiyazlı Sertifikatlaşdırılmış Mühasiblər Assosiasiyasının (Association of Chartered Certified Accountants, ACCA) üzvüdür. O, əmək fəaliyyətinə 2011-ci ildə "Sumqayıt Texnologiyalar Parkı" MMC-də başlayıb. 2012-ci ildən "Azərkosmos"da çalışıb, 2021-ci ilə qədər qurumun Maliyyə departamentinin rəhbəri vəzifəsində işləyib, bu təyinata qədər rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müşaviri olub.