Energetika sahəsində ənənəvi sahələrdən başqa bu gün bizi birləşdirən yaşıl enerji dəhlizi layihəsidir. Burada da biz, Gürcüstan və Azərbaycan - iki qardaş ölkə Avropa ölkələri ilə sıx əməkdaşlıq edirik.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM"  xəbər verir ki, bu fikri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 8-də Tbilisidə Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili ilə birgə mətbuata bəyanatında deyib.

Bu layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırmasının yaxın aylarda hazır olacağını qeyd edən dövlətimizin başçısı bildirib: “Ondan sonra, əminəm ki, konkret işlərə start verə bilərik. Böyük sərmayə qoyuluşu nəzərdə tutulur. Beləliklə yaşıl enerji dəhlizi, enerji kabeli inşa edilərək həm bizim, həm də tərəfdaş ölkələrin enerji təhlükəsizliyini gücləndirəcək”.

Azərbaycanda qızıl, gümüş və mis hasilatı ilə məşğul olan Böyük Britaniyanın “Anglo-Asian Mining Plc.” şirkəti Qarabağ iqtisadi rayonundakı müqavilə sahələrinə çıxış əldə etmək üçün Azərbaycan hökuməti ilə danışıqlara başlayıb.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" bu barədə şirkətin məlumatına istinadən xəbər verir.

“Azərbaycan 2023-cü ildə Qarabağ üzərində tam suverenliyini bərpa edib və Rusiya sülhməramlıları bu yaxınlarda bu ərazini tərk ediblər. Hələlik şirkətə Qarabağdakı müqavilə sahələrinə giriş icazəsi verilməyib. Bununla belə, müqavilə sahələrində yerləşən aktivlərə giriş və hasilatın başlanması ilə bağlı hökumətlə ilkin danışıqlara başlanılıb”, - məlumatda bildirilib.

Şirkət vurğulayıb ki, “Dəmirli” mis-molibden yatağı Dəmirli müqavilə ərazisində yerləşən perspektivli layihədir: “Anglo Asian Mining” şirkəti Qarabağdakı müqavilə sahələrində aktivlərlə bağlı müxtəlif sənədləri əldə etməyə və qarşılaşdırmağa başlayıb. Bu yaxınlarda texniki qrup “Dəmirli” emal zavodunda olub”.

Qeyd edək ki, “Anglo Asian Mining” hazırda “Gədəbəy” və “Qoşa” müqavilə sahələrində əməliyyat aparır. İlk qızılın hasilatı 2009-cu ildə “Gədəbəy” yatağından başlayıb, 2013-cü ilin sentyabrında şirkət “Qoşa” müqavilə sahəsinin işlənilməsinə start verib.

Xatırladaq ki, “Production Sharing Agreement” (PSA) tipli müqavilə 1997-ci il avqust ayının 21-də imzalanmışdı və 6 yatağın işlənməsini nəzərdə tuturdu. Müqavilədə Azərbaycanın payı 51 %, “Anglo Asian Mining Plc.” şirkətinin payı 49 % təşkil edir. Hazırda şirkət Azərbaycanda 8müqavilə sahəsini işləmək hüququna malikdir.

Gürcüstanın paytaxtı Tbilisidə “Azərbaycan, Gürcüstan, Macarıstan və Rumıniya arasında "yaşıl enerji"nin inkişafı və ötürülməsi sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında Saziş”in icrası məqsədilə nazirlərin 7-ci iclası keçirilib.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" bu barədə Energetika Nazirliyinə istinadən xəbər verir.

Çıxışı zamanı energetika naziri Pərviz Şahbazov Xəzərin “yaşıl enerji” potensialını geniş coğrafiyada təchizatın təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinə, təmiz enerji keçidinə yönəldən bu strateji layihənin sürətli reallaşdırılmasının kritik önəm kəsb etdiyini bildirib və prosesi təşviq edən təklifləri diqqətə çatdırıb. Müzakirələr zamanı “CESI” şirkəti tərəfindən hazırlanmış “Xəzər-Qara dəniz-Avropa Yaşıl Enerji Dəhlizi” layihəsinin Texniki-İqtisadi Əsaslandırmasının (TİƏ) ilkin hesabatı, həmçinin “yaşıl enerji” dəhlizinin fiber optik komponenti ilə bağlı təqdimatı dəyərləndirilib. Bununla da TİƏ üzrə birinci tapşırığın tamamlandığı qeyd olunub.

Layihəyə PCI/PMI statusunun əldə edilməsi istiqamətində atılacaq addımlar müzakirə edilib, ekspert qrupu, məsləhətçi şirkətə bununla əlaqədar müvafiq tapşırıqlar verilib, Avropa Komissiyasına birgə müraciət etmək və prosesi asanlaşdırmaq məqsədilə zəruri tədbirlər görmək razılaşdırılıb. Həmçinin layihənin sürətli icrasında mühüm rola malik dörd ölkənin ötürücü sistem operatorları arasında birgə müəssisənin yaradılması ilə bağlı proseslərin tezləşdirilməsi vurğulanıb. Tərəflər birgə müəssisənin Rumıniyanın paytaxtı Buxarestdə təsis olunması barədə qərar qəbul ediblər. Eyni zamanda, birgə müəssisənin üzvləri arasında Anlaşma Memorandumun tezliklə imzalanması razılaşdırılıb. Birgə müəssisə ilə bağlı fəaliyyətdən irəli gələn məsələlərin həlli məqsədilə Katibliyə - Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinə qısa müddətdə görüşün təşkili tapşırılıb.

Bundan başqa, Bolqarıstanın birgə müəssisədə iştirak niyyəti müsbət qarşılanıb, həmçinin regional enerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi, “yaşıl enerji”yə keçid və Mərkəzi Asiya, Xəzər və Qara dəniz regionları arasında əlaqələrin qurulması kontekstində Qazaxıstan və Özbəkistanın layihəyə marağından, atılan addımlardan da bəhs edilib.

Sonda iclasın yekunlarına dair Protokol imzalanıb və növbəti iclasın cari ilin iyul ayında Buxarestdə keçirilməsinə qərar verilib.

Tədbirdə Azərbaycanı energetika naziri Pərviz Şahbazov, Gürcüstanı Baş nazirin müavini, iqtisadiyyat və davamlı inkişaf naziri Levan Davitaşvili, Rumıniyanı Energetika Nazirliyinin dövlət katibi Dan Draqos Draqan, Macarıstanı Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyinin dövlət katibi Peter Sztaray təmsil edib. Görüşdə, həmçinin Bolqarıstanın, Avropa Komissiyasının, ötürücü sistem operatorlarının və “CESI” şirkətinin nümayəndələri də iştirak edib.

Qeyd edək ki, “Azərbaycan Respublikası, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan Hökumətləri arasında yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında Saziş” 17 dekabr 2022-ci ildə Buxarestdə imzalanıb.

Energetika naziri Pərviz Şahbazov Gürcüstana səfər edib.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM"-in Energetika Nazirliyinə istinadən verdiyi məlumata görə, nazir və rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti mayın 15-də Tbilisi şəhərində keçiriləcək “Azərbaycan, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan Hökumətləri arasında yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında Saziş”in icrası məqsədilə dörd ölkə nazirlərinin 7-ci iclasında iştirak edəcək.

Görüşdə Sazişin icrasının sürətləndirilməsi məqsədilə qarşıda duran vəzifələr müzakirə ediləcək.

Azərbaycan və Türkiyə təbii qaz sahəsində əməkdaşlığa dair Saziş imzalayıb.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" xəbər verir ki, bunu Azərbaycanın iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov bu gün İstanbulda keçirilən “Türkiyə-Azərbaycan təbii qaz sahəsində əməkdaşlıq anlaşması”nın imzalanma mərasimində bildirib.

“Bu gün imzalanan sazişin mənalarından biri odur ki, biz Azərbaycanın enerji ehtiyatlarından, ilk növbədə təbii qazın Türkiyəyə, Türkiyə üzərindən Avropa bazarlarına çatdırmaqla yanaşı, həmçinin Orta Asiyada olan ehtiyatların Türkiyə bazarına və oradan da gələcəkdə dünya bazarına Azərbaycan üzərindən gətirilməsinə töhfə verir”, - M.Cabbarov deyib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycan-Türkiyə tərəfdaşlığının faydası təkcə iki ölkə ilə məhdudlaşmır, bölgədə olan bir çox ölkələrin də enerji təhlükəsizliyinə, inkişafına və dayanıqlığına müsbət töhfə verir.

“Türkiyə və Azərbaycan arasında olan münasibətlərin bənzərini tapmaq çox çətindir. Bəlkə də mümkünsüzdür. Bu dostluq, qardaşlıq bütün mövzularda vəhdət münasibətidir.

Çox xoşdur ki, enerji sahəsində olan əməkdaşlığımız bu dostluğun və qardaşlığın sütunlarından biridir. Bu tərəfdaşlıq həm Türkiyə, həm də Azərbaycan üçün olduqca faydalıdır. Lakin onun faydası bizim iki ölkə ilə məhdudlaşmır. Bölgədə olan bir çox ölkələrin də enerji təhlükəsizliyinə, inkişafına və dayanıqlığına müsbət töhfə verir”, - nazir qeyd edib.

M.Cabbarov xatırladıb ki, Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru xətti yalnız Azərbaycanla Türkiyəni bağlamadı, daha geniş mənada Mərkəzi Asiyadan olan qardaş türk dövlətlərini də bu layihəyə onların enerji ehtiyatlarının cəlb edilməsi və bu layihə üzərindən nəql edilməsi ilə türk dünyası birliyinin daha bir təzahürü olub.

Qazaxıstan, Azərbaycan və Özbəkistan Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələrinə “yaşıl enerji” tədarük etmək üçün enerji sistemlərinin inteqrasiyası və Xəzər dənizinin dibi ilə yüksək gərginlikli kabelin çəkilməsi layihəsinin texniki-iqtisadi əsaslandırmasını hazırlamağa başlayıb.

"Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM" TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Qazaxıstanın energetika naziri Almasadam Satkaliyev mətbuat konfransında bildirib.

“Təmiz elektrik” enerjisi idxal etməkdə maraqlı olduqlarını bildirmiş Aİ ölkələri ilə ilkin işlər aparılıb. Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan Xəzər dənizinin dibi ilə yüksək gərginlikli kabelin çəkilməsi haqqında saziş imzalayıblar və bu da bizə seçilən bazarları bərpa olunan, “təmiz enerji” ilə təmin etməyə imkan verəcək. Söhbət kifayət qədər böyük həcmdə investisiyadan gedir”, - o bildirib.

Onun sözlərinə görə, elektrik enerjisinin ixracı üçün Xəzər və Aral dənizlərinin külək potensialından istifadə edilməsi planlaşdırılır: “İndi biz layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırmasını hazırlamağa başlamışıq, ona uyğun olaraq inşaat işlərinin müddəti müəyyən ediləcək”.